Μεγάλη Παρασκευή: Η ημέρα που κορυφώνεται το Θείο Δράμα

H Μεγάλη Παρασκευή είναι η μέρα όπου κορυφώνεται το Θείο Δράμα.

«Τη Μεγάλη Παρασκευή τελείται η "Ακολουθία των Παθών", όταν θυμόμαστε και βιώνουμε τα Σωτήρια και φρικτά Πάθη του Κυρίου και Θεού μας, τους εμπτυσμούς, τα ραπίσματα, τα κολαφίσματα, τας ύβρεις, τους γέλωτας, την πορφυράν χλαίναν, τον κάλαμον, τον σπόγγον, το όξος, τους ήλους, την λόγχην και προ πάντων τον Σταυρόν και τον θάνατον, σύμφωνα με το Συναξάρι της Μεγάλης Παρασκευής», τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αρχιμανδρίτης Αρίσταρχος Γκρέκας, δρ Θεολογίας - ΕΔΙΠ (Εργαστηριακό Διδακτικό Προσωπικό) στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθηνών.

Ακολούθως, αναφέρει ότι «Ο Κύριος Σήκωσε τον Σταυρό προς τον Γολγοθά, αφού προηγουμένως υπέστη μαρτύριο ατιμίας. Βλέπουμε και βιώνουμε την άκρα ταπείνωση του Χριστού ώστε να υποστεί όλη αυτή την αδικία, να ανέβει με τον Σταυρό του στον Γολγοθά. Σηκώνει τον Σταυρό, αλλά συγχρόνως σηκώνει και όλες τις αμαρτίες της ανθρωπότητας.

Επάνω στον Σταυρό βλέπουμε την αγάπη του αναμάρτητου Θεού που συγχωρεί τους σταυρωτές του, συγχωρεί όσους τον εγκατέλειψαν, συγχωρεί την αχαριστία και την ασέβεια όλων των ανθρώπων, λέγοντας "Πάτερ, άφες αυτοίς, ου γαρ οίδασι τι ποιούσι".

Ο κορυφαίος των Αποστόλων Πέτρος με την επιστολή του μας διδάσκει "Χριστός άπαξ υπέρ των αμαρτωλών έπαθε δίκαιος υπέρ αδίκων ίνα ημάς προσενέγκη τω Θεώ, θανατωθείς μεν σαρκί, ζων δε πνεύματι".



Στη συνέχεια, το Συναξάρι της Μεγάλης Παρασκευής αναφέρει ότι "Έτι δε την του ευγνώμονος ληστού, του συσταυρωθέντος αυτώ σωτήριον εν τω σταυρώ ομολογίαν". Σε αυτό το σημείο, ο Γρηγόριος Θεολόγος στον Λόγο του για το Άγιο Πάσχα παροτρύνει: "Αν είσαι Σίμων Κυρηναίος, σήκωσε τον σταυρό και ακολούθησέ τον. Αν σταυρωθείς μαζί του ως ληστής, δείξε καλή προαίρεση και γνώρισε τον Θεό. Εάν εκείνος τοποθετήθηκε μεταξύ των παρανόμων εξ αιτίας σου και εξ αιτίας της αμαρτίας σου, συ να γίνεις προς χάριν του πιστός στον νόμο του. Προσκύνησε εκείνον ο οποίος υψώθηκε προς χάριν σου στον Σταυρό. Είσελθε στον παράδεισο με τον Ιησού, για να μάθεις από ποια αγαθά έχεις απομακρυνθεί"».

Τέλος, ο αρχιμανδρίτης Αρίσταρχος Γκρέκας επισημαίνει: «Ο θάνατος του Χριστού γίνεται σωτήριος για εμάς, πηγή λύτρωσης έρχεται με την Ανάστασή του. Μετά τη Σταύρωση, ακολουθεί η Ανάσταση.

Οι πιστοί βιώνουμε τα πάθη και την Ανάσταση του Χριστού συμμετέχοντας σε αυτά με μετάνοια, ελπίζοντες ως άλλοι ληστές στη σωτηρία που προξένησε η Ανάσταση του Κυρίου Ιησού Χριστού.

"Προσκυνούμεν σου τα πάθη, Χριστέ. Δείξον ημίν και την ένδοξόν σου Ανάστασιν"».

Η Μεγάλη Παρασκευή είναι μέρα απόλυτου πένθους για όλη την Χριστιανοσύνη, απόλυτης αργίας και νηστείας, η μέρα που γίνεται η κορύφωση του Θείου Δράματος, όπου κορυφώνονται τα Πάθη του Χριστού και γίνεται η σταύρωση του Χριστού το ξημέρωμα τις ίδιας μέρας.

Την Ενάτη Ωρα της ημέρας λέει το «Τετέλεσται».

 Η θεία ψυχή Του κατεβαίνει στον Άδη. Το «Πρωτευαγγέλιο», η πρώτη χαρμόσυνη υπόσχεση του Θεού στους πεσμένους Προπάτορες, αρχίζει να εκπληρώνεται.

 Μέχρι λίγο πριν τις 11:00 το πρωί τελείται η λειτουργία των Μεγάλων Ωρών όπου οι γυναίκες μοιρολογούν και κλαίνε για τον Χριστό ενώ άλλοι προσκυνούν και αποτείνουν φόρο τιμής στον σταυρωθέντα Χριστό. 

Απ' τα ξημερώματα τις ίδιας μέρας ετοιμάζεται ο επιτάφιος και τελείται ολονυχτία στις περισσότερες εκκλησίες της Ελλάδας. Το μεσημέρι της ίδιας μέρας ο Χριστός αποκαθηλώνεται και τοποθετείται στον Επιτάφιο όπου θα γίνει η περιφορά του το βράδυ

Έθιμα - Συνήθειες

Περιφορά του Επιταφίου

Μουσείο Μπενάκη-Κειμήλια Μικρασιατών Προσφύγων: Xρυσοκέντητος ενεπίγραφος επιτάφιος, εργασμένος από τη φημισμένη κεντήστρα Δεσποινέτα το 1682, με προορισμό τον μητροπολιτικό ναό της ελληνικής κοινότητας στην Άγκυρα της Μικράς Ασίας.

Το κάψιμο του Ιούδα

Στην Κρήτη συνηθίζουν να βράζουν σαλιγκάρια και να πίνουν το ζουμί τους, που είναι σαν χολή.

Το μεσημέρι, μετά την Αποκαθήλωση του Κυρίου,νεαρά κορίτσια στολίζουν τον επιτάφιο με ανοιξιάτικα λουλούδια (βιολέτες, τριαντάφυλλα και μενεξέδες) και φτιάχνουν στεφάνια ή γιρλάντες, ενώ ψέλνουν το μοιρολόι της Παναγίας. Μετά το στολισμό του επιταφίου οι πιστοί προσέρχονται στις εκκλησίες για να προσκυνήσουν και, όπως συνηθίζεται, άντρες, γυναίκες και παιδιά περνάνε από κάτω όχι μόνο “για να τους πιάσει η χάρη”, αλλά για να δηλώσουν υποταγή, ομολογία στον Χριστό. 

Όλη την ημέρα οι καμπάνες χτυπούν πένθιμα σε όλη την Ελλάδα και παραδοσιακά απαγορεύεται πάσα εργασία και γίνεται αυστηρότατη νηστεία και απαγορεύεται και η κατάποση του λαδιού. 

Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας εκείνη τη μέρα, φτιάχνεται ένα ομοίωμα του Ιούδα το οποίο είτε καίγεται είτε πυροβολείται και εν συνεχεία καίγεται. Επίσης την ίδια μέρα πολλοί πιστοί επισκέπτονται τους τάφους συγγενών και φίλων ή πραγματοποιείται η εκταφή των νεκρών αν έχει περάσει το απαιτούμενο διάστημα.